ΙΣΟΤΙΜΙΑ των ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

Πανελλαδικές online μαθήματα

Ομογενείς online μαθήματα

Modern Greek online

benia1003@gmail.com

ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

Ισοτιμία των δύο φύλων είναι η εξομοίωση ανδρών γυναικών ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις χωρίς καμία διάκριση ούτε στην οικογένεια ούτε στην κοινωνία.

Φεμινισμός είναι το κίνημα που υποστηρίζει τη χειραφέτηση (απελευθέρωση) των γυναικών και την εξίσωσή τους με τους άντρες σε όλα τα πεδία της κοινωνικής ζωής.

Φαλλοκρατία είναι η υποτιμητική μεταχείριση γυναικών από άνδρες, η οποία βασίζεται στην πεποίθηση ότι το γυναικείο φύλο είναι κατώτερο.

Πατριαρχία είναι το κοινωνικό σύστημα στο οποίο η εξουσία είναι προνόμιο των ανδρών, οι οποίοι ρυθμίζουν την κοινωνική και οικονομική ζωή.

Μητριαρχία είναι ένα σύστημα κοινωνικής οργάνωσης στο οποίο η γυναίκα κατέχει κυρίαρχη θέση στην οικογένεια και την κοινωνία.

Ύστερα από πολύχρονους και συχνά αιματηρούς αγώνες το γυναικείο κίνημα πέτυχε να κατοχυρώσει πολλά δικαιώματα του, προβάλλοντας συνεχώς νέες διεκδικήσεις.

Οι άνθρωποι ωρίμασαν πνευματικά και εγκατέλειψαν προκαταλήψεις με αποτέλεσμα οι γυναίκες να συμμετέχουν πλέον σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας που ήταν μονοπώλιο των ανδρών.

Κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος 

• συνταγματική ισοτιμία σε σχέση με τον άντρα. (άρθρο 4 παρ.2: Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις).
• κατάργηση του αναχρονιστικού θεσμού της προίκας
• ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα στην ανώτατη
• ενασχόληση με όλα τα επαγγέλματα
• ίση αμοιβή για προσφορά ίσης εργασίας
• κατάκτηση του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι
• κοινή ευθύνη για την ανατροφή των παιδιών με την αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου

Σε πολλές προηγμένες κοινωνίες η αντροκρατική νοοτροπία έχει αμβλυνθεί σε σημαντικό βαθμό. Η γυναίκα κατέκτησε το δικαίωμα στην κοινωνική δραστηριότητα έξω από τα στενά πλαίσια της οικίας, τη διάκριση στον πολιτικό στίβο ακόμη και στις πιο υψηλές θέσεις και την άσκηση χωρίς περιορισμό, λόγω μηχανοποίησης, πολλών επαγγελμάτων που άλλοτε θεωρούνταν ανδρικά.

Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ακόμα και σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες 

• Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες έχουν αποκτήσει σε νομικό επίπεδο πλήρη εξίσωση με τους άντρες, το μακραίωνο διάστημα που η θέση της γυναίκας ήταν εμφανώς υποδεέστερη έναντι αυτής του άνδρα, έχει αφήσει στερεοτυπικά κατάλοιπα που συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να προκαλούν δυσαρμονίες σε ό,τι ονομάζουμε ισοτιμία των δύο φύλων.
• Η σύγχρονη γυναίκα  συμμετέχει ισότιμα με τον άνδρα στις υποχρεώσεις της οικογένειας, αλλά επιβαρύνεται με πολλαπλούς συχνά αλληλοσυγκρουόμενους ρόλους, στους οποίους καλείται να ανταποκριθεί πχ. της μητέρας, της συζύγου, της νοικοκυράς, της εργαζόμενης, που την καταπονούν σωματικά και πνευματικά.
• Οι παραδοσιακοί ρόλοι άντρα – γυναίκας στο πλαίσιο της οικογένειας αναφορικά με την κατανομή ευθυνών και εργασιών, ελάχιστα έχουν διαφοροποιηθεί. Η γυναίκα αναλαμβάνει σχεδόν μονομερώς την ευθύνη για την ανατροφή, τη διαπαιδαγώγηση  και ταυτόχρονα τις οικιακές εργασίες.
• Πέφτει θύμα υποτιμητικών σχολίων, εκμετάλλευσης, παρενόχλησης, κακοποίησης (σωματικής, ψυχολογικής) ακόμα και μέσα στο ίδιο της το σπίτι (ενδοοικογενειακή βία, οικονομική εξάρτηση από τον άνδρα)
• Η επαγγελματική σταδιοδρομία της συχνά θυσιάζεται στο όνομα της οικογένειαςς και το αγαθό της μητρότητας αποτελεί αντικίνητρο για την πρόσληψή ή την ανέλιξή της.
• Στον επαγγελματικό χώρο εξακολουθεί να υφίσταται διάφορες προκαταλήψεις που δυσχεραίνουν την επαγγελματική της ανέλιξη σε ανώτατες διοικητικές θέσεις. Είναι γεγονός η μεγάλη εκπροσώπηση των γυναικών σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις, αλλά η ελάχιστη παρουσία τους στις υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας.
• Είναι πιο υψηλά τα ποσοστά ανεργίας στο φύλο της γιατί σε περίοδο οικονομικής κρίσης πάντοτε πλήττονται οι αδύναμες ομάδες της κοινωνίας, σε συνδυασμό  με άλλου τύπου διακρίσεις, όπως εθνική καταγωγή, κοινωνική τάξη, ηλικία κα.
• Οι γυναίκες εξαναγκάζονται έτσι να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια απ’ ό,τι οι άνδρες προκειμένου να αποδείξουν την αξία τους, η οποία διαρκώς αμφισβητείται, ιδιαίτερα οι ηγετικές τους ικανότητες, και να διασφαλίσουν το σεβασμό του κοινωνικού και επαγγελματικού τους περίγυρου.
• Με την ένταξή της σε παραγωγικές και οικονομικές δραστηριότητες οι υποχρεώσεις της πολλαπλασιάζονται σε βάρος του ελεύθερου χρόνου της και των κοινωνικών δραστηριοτήτων της, κατάσταση που οδηγεί σε σωματική εξάντληση, ψυχολογική φόρτιση.

Τα ΜΜΕ και οι διαφημίσεις υποβαθμίζουν την εικόνα της και την παρουσιάζουν αδύναμη, αφελή, ευάλωτη, διακοσμητικό στοιχείο ή σεξουαλικό αντικείμενο, διαβάλλοντας το ρόλο της αφού την παρουσιάζουν ως κατεξοχήν άκριτο καταναλωτή, ματαιόδοξη, φιλάρεσκη, άβουλη.

Συχνά παρουσιάζεται περιορισμένη στο ρόλο της νοικοκυράς, διαιωνίζοντας κατ’αυτό τον τρόπο το στερεότυπο της γυναίκας που δεν φαίνεται να έχει δική της ζωή αφού όλο το ενδιαφέρον της εξαντλείται στα παιδιά και το σύζυγο.  Οι γυναίκες που συνοδεύουν τις διαφημιστικές εικόνες αποτελούν πρότυπα ομορφιάς, φαινόμενο που συνοδεύεται από φαινόμενα όπως η εμπορευματοποίηση της ομορφιάς, η δημιουργία συμπλεγμάτων κατωτερότητας στις υπόλοιπες γυναίκες καθώς και η παραπομπή σε σεξουαλικά υπονοούμενα. Κάποιες διαφημίσεις φτάνουν στο άλλο άκρο, δηλαδή παρουσιάζουν τη γυναίκα να συνδυάζει τόσους πολλούς ρόλους στον τέλειο βαθμό, ώστε δημιουργούνται ψευδαισθήσεις και ανασφάλειες στις δέκτριες.

Η θέση της γυναίκας στον αναπτυσσόμενο κόσμο 

Σε αντίθεση με την εντυπωσιακή πρόοδο που έχει επιτευχθεί στο θέμα της ισότητας των δύο φύλων στον ανεπτυγμένο κόσμο, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες διατηρούν μια τελείως διαφορετική αντίληψη που θέλει τις γυναίκες σε εξαιρετικά υποδεέστερη θέση έναντι των ανδρών, με το να έχουν μηδαμινά δικαιώματα και να τελούν υπό τον διαρκή έλεγχο των ανδρών, χωρίς να τους αφήνεται κανένα περιθώριο αντίδρασης.

Παραδείγματα 

• πλήρης υπακοή στο σύζυγο
• εφαρμογή απάνθρωπων και ταπεινωτικών τιμωριών (μαστίγωμα, λιθοβολισμοί)
• περιορισμένα δικαιώματα στη μόρφωση (υψηλό ποσοστό αναλφαβητισμού)
• απαγόρευση εισόδου στην αγορά εργασίας
• υποχρεωτική κάλυψη της κεφαλής και του σώματος των γυναικών
• ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων
• υποταγή στους θρησκευτικούς και πατριαρχικούς νόμους

Οι σχέσεις των δύο φύλων 

Η αλλαγή του ρόλου της γυναίκας, η δυναμική της και η ανεξαρτησία της απομακρύνει πολλούς άνδρες από μία σχέση για να μη βιώσουν το αίσθημα κατωτερότητας. Συχνά η προσέγγιση μεταξύ των δύο φύλων καθίσταται δύσκολη. Από την άλλη η γυναίκα ενδέχεται να αντιμετωπίζεται υποτιμητικά και να υποβαθμίζεται ο ρόλος της τόσο στην κοινωνία, στο χώρο εργασίας ή στο σπίτι. Έτσι ενισχύεται η έχθρα ανάμεσα στα δύο φύλα οπότε άνδρες και γυναίκες καταφεύγουν στη μοναξιά.

Αλλά ακόμα και στα πλαίσια της οικογένειας η σχέση του ανδρόγυνου αλλάζει όταν προστεθούν νέα μέλη καθώς οι προτεραιότητες και οι ισορροπίες μεταβάλλονται και οι ρόλοι επιβαρύνονται με πρόσθετες υποχρεώσεις.

Από την άλλη τα ΜΜΕ δημιουργούν στερεότυπα και θέλουν τον άντρα δυνατό και γοητευτικό, ενώ τη γυναίκα νέα και θελκτική. Συνεπώς τα δύο φύλα έχουν ανεδαφικές προσδοκίες το ένα από άλλο

Κεντρική συνιστώσα στις σχέσεις και προϋπόθεση για  ουσιαστική εξίσωση ανδρών και γυναικών θα πρέπει να είναι η αποδοχή του άλλου, ο αλληλοσεβασμός, η αναγνώριση των δικαιωμάτων και των αναγκών του άλλου φύλου και η αναζήτηση κοινών σημείων που μπορούν να κάνουν τη σχέση πιο δημιουργική.

Προτάσεις για υλοποίηση της ουσιαστικής ισοτιμίας στην καθημερινή ζωή 

Η οικογένεια οφείλει να παρέχει σωστή αγωγή και να διαπαιδαγωγεί κατάλληλα τα παιδιά χωρίς αναπαραγωγή αντροκρατικών αντιλήψεων καλλιεργώντας τον αλληλοσεβασμό και αναδεικνύοντας την αξία της ουσιαστικής ισοτιμίας για την αρμονική συνύπαρξη των δύο φύλων, μέσα από τον ουσιαστικό διάλογο. Τέλος, οι γονείς πρέπει να αποτελούν καθημερινά πρότυπα προς μίμηση για τα παιδιά και να συμβιώνουν ομαλά με αμοιβαίες υποχωρήσεις.

Το σχολείο είναι αναγκαίο να παρέχει ανθρωπιστική παιδεία και να καλλιεργεί την αλληλοκατανόηση, την αλληλεγγύη και τον αλληλοσεβασμό ανάμεσα στα δύο φύλα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων απαλλαγμένων από στερεότυπα, με σεβασμό στα δικαιώματα των συνανθρώπων και αναγνώριση της διαφορετικότητας. Οι εκπαιδευτικοί να αντιμετωπίζουν ισότιμα τους μαθητές στη σχολική ζωή και στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η πολιτείαείναι απαραίτητο να μεριμνά για τη νομοθετική και ουσιαστική κατοχύρωση της ισοτιμίας των δύο φύλων, να φροντίζει ώστε τα δικαιώματα των γυναικών να γίνονται απολύτως σεβαστά και να μην επιτρέπει διακρίσεις εις βάρος των γυναικών, περνώντας κατ’ αυτό τον τρόπο το σαφές μήνυμα προς όλους τους πολίτες πως δεν θα γίνεται ανεκτό κανένα φαινόμενο ανισότητας και να μην γίνεται το φεμινιστικό κίνημα αντικείμενο δημαγωγίας. Επίσης να προστατεύει επαρκώς τη μητρότητα.

Τα ΜΜΕ επιβάλλεται να παρουσιάζουν προτύπα συμπεριφοράς στους νέους τα οποία να δείχνουν έμπρακτα πως σέβονται απόλυτα την αξιοπρέπεια των γυναικώνκαι να μην υπάρχει καμία αντίφαση ανάμεσα στα λόγια και στις πράξεις τους.  Οποιαδήποτε σεξιστική συμπεριφορά ή υποτιμητικό σχόλιο, δημιουργεί αμέσως την εντύπωση πως η ισότητα των γυναικών ισχύει μόνο σε θεωρητικό επίπεδο μόνο, χωρίς να έχει εμπεδωθεί στην καθημερινότητα των πολιτών.

Μέρος της ευθύνης για την εμπέδωση της ισότητας των δύο φύλων αντιστοιχεί εύλογα στις ίδιες τις γυναίκες, οι οποίες καλούνται να μην αποδέχονται συμπεριφορές ή πρακτικές που καταπατούν τα κατοχυρωμένα δικαιώματά τους ή επιχειρούν να μειώσουν την αξία του φύλου τους. Παράλληλα οφείλουν να υπερασπίζονται τις ικανότητες των άλλων γυναικών ώστε να μη γίνονται και οι ίδιες φορείς των στερεοτύπων εκείνων που θέλουν να απαλείψουν, ούτε να  φτάνουν σε ακραίες καταστάσεις, θεωρώντας τον άντρα αντίπαλο ή ανταγωνιστή και όχι συνεργάτη και φίλο.

Η διάκριση των επαγγελμάτων σε γυναικεία και αντρικά

Ο διαχωρισμός των επαγγελμάτων με βάση το φύλο στηρίζεται σε μια μακραίωνη ιστορία διάκρισης μεταξύ των δύο φύλων σε όλα τα επίπεδα. Ο άντρας ήταν πάντα κυρίαρχος στην παραγωγή, ενώ η γυναίκα στον ιδιωτικό χώρο και στην αναπαραγωγή. Σε μια κοινωνία με καθαρά ανδροκρατούμενες δομές ήταν φυσικό να προωθηθεί η ιδεολογία της κατωτερότητας και της αδυναμίας του γυναικείου φύλου.

Η πορεία των πραγμάτων απέδειξε πως η γυναίκα μπόρεσε να σταθεί σε κάθε χώρο εργασίας, αρκεί να είναι ικανή και επαρκώς καταρτισμένη για τη συγκεκριμένη θέση. Προϋπόθεση για τη σταδιοδρομία της γυναίκας στον επαγγελματικό χώρο είναι οι ικανότητες, η εκπαίδευση και η εξειδίκευση, ίδιες προϋποθέσεις με τους άντρες.

Ο δρόμος προς την ισοτιμία συνάντησε και συναντά εμπόδια και δυσκολίες από διάφορες πλευρές. Η αντίληψη για την ύπαρξη γυναικείων και αντρικών επαγγελμάτων  εξακολουθεί να υπάρχει. Η κοινωνική προκατάληψη για τη γυναίκα που εισχωρεί στους χώρους εργασίας καθαρά ανδρικούς ή ακόμα και για τον άντρα που εισχωρεί σε χώρους καθαρά γυναικείους, οδηγεί σε μια σειρά από ιδεολογικούς μύθους και χαρακτηρισμούς. Η αυξημένη ανεργία και το σκληρό σύστημα της αγοράς μέσα στην ανδροκρατούμενη κοινωνία, οδηγεί στον περιορισμό της γυναικείας απασχόλησης.

Σε ένα κόσμο που οι συνθήκες εργασίας γίνονται ολοένα και πιο δύσκολες η ουσία βρίσκεται στην ύπαρξη σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού και ίσων ευκαιριών.

Θέματα για συζήτηση 

Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων δεν αντιμετωπίζει την ισότητα των φύλων σαν «γυναικείο ζήτημα», αλλά ως μια οικουμενική αρχή, έτσι όπως αυτή διατυπώνεται και προτάσσεται στους «Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας» του ΟΗΕ, καθώς και στις διακηρύξεις και τα ντοκουμέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των άλλων Διεθνών Οργανισμών, ως αποτέλεσμα των κατακτήσεων που έφεραν οι αγώνες, οι διεκδικήσεις και οι ιδέες των γυναικών και του φεμινιστικού κινήματος στην Ευρώπη και τον κόσμο όλο.

Οι εξουσιαστικές σχέσεις ανάμεσα στα φύλα, οι πάσης φύσεως προκαταλήψεις, οι βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις και, τελικά, οι πολυποίκιλες διακρίσεις που συνδέονται με τα φύλα και διέπουν όλες τις εκφάνσεις της ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας της ζωής, συνιστούν σημαντικό δημοκρατικό έλλειμμα, που η υπέρβασή του για κανένα λόγο δε μπορεί να περιθωριοποιείται ή να απαξιώνεται, αφού αποτελεί μέρος των επιδιωκόμενων ριζικών κοινωνικών αλλαγών.

 (Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων)

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 78η θέση παγκοσμίως στην ισότητα των φύλων, πίσω από την Κένυα, το Βιετνάμ και τη Ρωσία. Παρόλο που σχεδόν 50% των αποφοίτων πανεπιστημίου είναι γυναίκες, πολύ λίγες από αυτές καταφέρνουν να σπάσουν το λεγόμενο «γυάλινο ταβάνι» και να ανελιχθούν σε ηγετικές θέσεις στην οικονομία ή την πολιτική. Μόνο ένα στα τέσσερα ανώτερα διευθυντικά στελέχη στην Ελλάδα είναι γυναίκα και μόνο το 9% των διοικητικών συμβουλίων. Πόσες φορές έχουμε παρευρεθεί σε πάνελ χωρίς καμία γυναίκα ομιλήτρια;

(Βίλμα Καζά, Ηλέκτρα Τσακαλίδου)

Οι σκανδιναβικές χώρες ξεχωρίζουν παγκοσμίως σε ό,τι αφορά στην ισότητα των δύο φύλων, όπως επιβεβαίωνε η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (World Economic Forum, WEF), η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Νοέμβριο αλλά την υπενθυμίζουμε λόγω της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας.

 (Από τον ημερήσιο τύπο)

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Εισαγωγικό σημείωμα

(Η Βιρτζίνια Γουλφ (1882 – 1941) θεωρείται πρωτοπόρος και νεωτερίστρια λογοτέχνης και συναριθμείται μαζί με τον Προυστ και τον Τζόυς στους τρεις μεγάλους καινοτόμους πεζογράφους που άνοιξαν νέους δρόμους στο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20^ου αιώνα. Μαχητική εκπρόσωπος του μοντερνισμού διαμορφώνει μια νέα αφηγηματική μορφή ως συνέπεια της νέας θέασης της πραγματικότητας. Η αστάθεια της ταυτότητας του ανθρώπινου υποκειμένου, ο χρόνος και η σχέση του με την υποκειμενικότητα και ο εσωτερικός μονόλογος είναι τα κατεξοχήν στοιχεία της νεωτερικής γραφής της.

Το διήγημα της «Η κληρονομιά» εκδόθηκε το 1944 και αναφέρεται στις μυστηριώδεις συνθήκες θανάτου μιας γυναίκας, της Άντζελας Κλάντον. Η ίδια κληροδοτεί στον πολιτικά ισχυρό σύζυγό της τους δεκαπέντε τόμους των ημερολογίων της, μέσα από τα οποία θα ανακαλύψει ότι η γυναίκα του είχε μια ανεξάρτητη συναισθηματική ζωή, διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις από τις δικές του και θα αντιληφθεί ότι ο θάνατός της, τελικά, ήταν αυτοκτονία. Το απόσπασμα που ακολουθεί προέρχεται από το Φάκελο Υλικού Νεοελληνική Λογοτεχνία, Δίκτυο 1^ο,  ^«Όταν θέλεις να φύγεις…» )

«Καημένη δεσποινίς Σίσσυ Μίλλερ» είπε μονολογώντας. Πόσο θα του άρεσε να μοιραζόταν αυτό το αστείο με τη γυναίκα του! Στράφηκε ενστικτωδώς στο ημερολόγιό της. «Ο Γκίλμπερτ», διάβασε ανοίγοντάς το στην τύχη, «Έδειχνε υπέροχος!…». Ήταν σαν να απαντούσε στη ερώτησή του. Μα φυσικά, έμοιαζε να λέει, είσαι πολύ ελκυστικός για τις γυναίκες. Και βέβαια, η Σίσσυ Μίλλερ, ένιωσε το ίδιο. Συνέχισε να διαβάζει: «Πόσο περήφανη νιώθω που είμαι γυναίκα του!». Κι εκείνος ένιωθε πάντα πολύ περήφανος που ήταν άντρας της. Πόσες φορές όταν δειπνούσαν κάπου έξω, την κοίταζε απέναντί του στο τραπέζι κι έλεγε στον εαυτό του «είναι η πιο όμορφη γυναίκα εδώ μέσα!». Συνέχισε να διαβάζει. Εκείνη η πρώτη χρονιά που ήταν υποψήφιος βουλευτής. Είχαν περιοδεύσει στην εκλογική του περιφέρεια. «Όταν ο Γκίλμπερτ κάθισε, το χειροκρότημα ήταν καταπληκτικό. Όλο το ακροατήριο σηκώθηκε και τραγούδησε»:

Ω, είναι σπουδαίος τύπος!»,  «Ήμουν κατασυγκινημένη». Αυτό το θυμόταν κι εκείνος. Εκείνη καθόταν δίπλα του στην εξέδρα. Μπορούσε ακόμα να δει τη ματιά που του έριξε, και πώς τα μάτια της ήταν γεμάτα δάκρυα. Κι έπειτα; Φυλλομέτρησε τις σελίδες. Είχαν πάει στη Βενετία. Έφερε στη μνήμη του τις χαρούμενες εκείνες διακοπές μετά τις εκλογές. «Φάγαμε παγωτά στο Φλώριανς». Εκείνος χαμογέλασε – εκείνη ήταν ακόμα τόσο παιδί∙ λάτρευε τα παγωτά. «Ο Γκίλμπερτ μού αφηγήθηκε με πολύ ενδιαφέρον την ιστορία της Βενετίας. Μου είπε ότι οι δόγηδες…». Τα είχε καταγράψει όλα με χέρι μαθήτριας. […]

Πήρε έναν άλλο τόμο και τον άνοιξε στην τύχη. «Πόσο δειλή είμαι! Άφησα την ευκαιρία πάλι ανεκμετάλλευτη. Μα μου φάνηκε εγωιστικό να τον απασχολώ με τις δικές μου υποθέσεις, όταν μάλιστα έχει να σκεφτεί τόσα πολλά. Και τόσο σπάνια βρισκόμαστε ένα βράδυ μόνοι μας». Τι σήμαινε αυτό; Α, εδώ βρισκόταν η απάντηση – αναφερόταν στη δουλειά της στο Ηστ Εντ. «Πήρα κουράγιο και μίλησα επιτέλους στον Γκίλμπερτ. Ήταν τόσο ευγενικός, τόσο καλός. Δεν έφερε καμία αντίρρηση». Θυμόταν εκείνη τη συζήτηση. Του είχε πει πως ένιωθε τόσο αδρανής, τόσο άχρηστη. Επιθυμούσε να είχε μια δική της δουλειά. Ήθελε να κάνει κάτι – είχε κοκκινίσει τόσο χαριτωμένα, θυμόταν, καθώς το έλεγε, καθισμένη σ’αυτή την ίδια καρέκλα – για να βοηθήσει τους άλλους. Την είχε πειράξει χαριτολογώντας. Δεν είχε να κάνει αρκετά, φροντίζοντας εκείνον και το σπίτι; Αν όμως αυτό τη διασκέδαζε, φυσικά εκείνος δεν είχε καμία αντίρρηση. Τι ήταν ακριβώς; Κάποια περιφέρεια; Κάποια επιτροπή; Θα’ πρεπε μόνο να του υποσχεθεί ότι δε θα αρρώσταινε. Έτσι φαινόταν ότι κάθε Τετάρτη πήγαινε στο Γουάιττσάττελ. […]

«Είχα μια έντονη συζήτηση για το σοσιαλισμό με Β.Μ.». Ποιανού ήταν τα αρχικά Β.Μ.; Δεν μπορούσε να συμπληρώσει τα αρχικά του ονόματος∙ ίσως κάποια γυναίκα, υπέθεσε, που είχε γνωρίσει σε κάποια από τις επιτροπές στις οποίες ήταν μέλος. «Ο Β.Μ. έκανε σφοδρή επίθεση κατά της ανώτερης τάξης. Επιστρέψαμε με τον Β.Μ. μετά τη συνάντηση που είχα μαζί του και προσπάθησα να τον πείσω. Μα είναι τόσο στενόμυαλος». Επομένως, ο Β.Μ. ήταν άντρας – χωρίς αμφιβολία κανένας απ΄ αυτούς τους ‟διανοούμενους”, όπως αποκαλούν τους εαυτούς τους, που είναι τόσο επιθετικοί, όπως είπε η Άντζελα, και τόσο στενόμυαλοι. Τον είχε καλέσει προφανώς να έρθει να τη δει. «Ο Β.Μ. ήρθε για δείπνο. Έδωσε το χέρι του στη Μίνι!» Η σημείωση αυτού του θαυμαστικού άλλαξε την εικόνα που είχε πλάσει στο μυαλό του. Ο Β.Μ. δεν ήταν συνηθισμένος με υπηρέτριες. Έδωσε το χέρι του στη Μίνι. Συνεπώς, ήταν ένας από εκείνους τους σαχλούς εργαζόμενους άντρες που επιδεικνύουν τις απόψεις τους σε σαλόνια κυριών.

Με ποια κοινωνικά στερεότυπα της εποχής της έρχεται αντιμέτωπη η Άντζελα σύμφωνα με το απόσπασμα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές στο κείμενο.

«Είχα μια έντονη συζήτηση για το σοσιαλισμό με Β.Μ.». Ποιανού ήταν τα αρχικά Β.Μ.; Δεν μπορούσε να συμπληρώσει τα αρχικά του ονόματος∙ ίσως κάποια γυναίκα, υπέθεσε, που είχε γνωρίσει σε κάποια από τις επιτροπές στις οποίες ήταν μέλος. «Ο Β.Μ. έκανε σφοδρή επίθεση κατά της ανώτερης τάξης. Επιστρέψαμε με τον Β.Μ. μετά τη συνάντηση που είχα μαζί του και προσπάθησα να τον πείσω. Μα είναι τόσο στενόμυαλος». Επομένως, ο Β.Μ. ήταν άντρας – χωρίς αμφιβολία κανένας απ΄ αυτούς τους ‟διανοούμενους”, όπως αποκαλούν τους εαυτούς τους, που είναι τόσο επιθετικοί, όπως είπε η Άντζελα, και τόσο στενόμυαλοι. Τον είχε καλέσει προφανώς να έρθει να τη δει. «Ο Β.Μ. ήρθε για δείπνο. Έδωσε το χέρι του στη Μίνι!» Η σημείωση αυτού του θαυμαστικού άλλαξε την εικόνα που είχε πλάσει στο μυαλό του. Ο Β.Μ. δεν ήταν συνηθισμένος με υπηρέτριες. Έδωσε το χέρι του στη Μίνι. Συνεπώς, ήταν ένας από εκείνους τους σαχλούς εργαζόμενους άντρες που επιδεικνύουν τις απόψεις τους σε σαλόνια κυριών.

Με ποια κοινωνικά στερεότυπα της εποχής της έρχεται αντιμέτωπη η Άντζελα σύμφωνα με το απόσπασμα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές στο κείμενο.

Είναι φανερό ότι η Άντζελα επισκιάζεται από τον πολιτικά φιλόδοξο και νάρκισσο σύζυγό της. Κι ενώ η αρμονία της ιδιωτικής της ζωής θα έπρεπε να την καθιστά ευτυχισμένη, εκείνη κάποια στιγμή αντιλαμβάνεται την κοινωνική της ανυπαρξία και αποφασίζει να αποκτήσει μια δική της εργασία. Φυσικά, η διεκδίκηση της κοινωνικής ζωής από μέρους της είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αισθάνεται ενοχές για τα σχέδιά της, διστάζει να μιλήσει στον πολυάσχολο σύζυγό της, νιώθει αμηχανία και ντροπή(«Πόσο δειλή είμαι! Άφησα την ευκαιρία πάλι ανεκμετάλλευτη. Μα μου φάνηκε εγωιστικό να τον απασχολώ με τις δικές μου υποθέσεις, όταν μάλιστα έχει να σκεφτεί τόσα πολλά. Επιθυμούσε να είχε μια δική της δουλειά. Ήθελε να κάνει κάτι – είχε κοκκινίσει τόσο χαριτωμένα). Η απάντηση του Γκίλμπερτ επιβεβαιώνει τη διστακτικότητά της, καθώς την αναχαιτίζει έμμεσα, υπενθυμίζοντάς της το ρόλο της καλής συζύγου και νοικοκυράς και μειώνοντας υπαινικτικά την αξία της εργασίας της (Δεν είχε να κάνει αρκετά, φροντίζοντας εκείνον και το σπίτι; Αν όμως αυτό τη διασκέδαζε, φυσικά εκείνος δεν είχε καμία αντίρρηση.)

Το τελευταίο κοινωνικό στερεότυπο με το οποίο αναμετριέται η Άντζελα είναι η παράνομη σχέση της με τον Β.Μ. Μια σχέση που φαίνεται ότι εκκινεί από την ισότιμη ανταλλαγή πολιτικών απόψεων («Είχα μια έντονη συζήτηση για το σοσιαλισμό με Β.Μ.».) και εξελίσσεται σε ερωτικό δεσμό. Η πρόσκληση του Β.Μ. στο σπίτι της, είναι το μεγαλύτερο κοινωνικό της τόλμημα, αφού ουσιαστικά καταστρατηγεί το άβατο της μέχρι πρότινος κίβδηλης ιδιωτικής της ευδαιμονίας.

Με ποια κοινωνικά στερεότυπα έρχεται αντιμέτωπη η γυναίκα της σημερινής εποχής κατά τη γνώμη σας; Βρίσκετε κοινά σημεία ανάμεσα στη γυναίκα του σήμερα και στην ηρωίδα του διηγήματος

Η Άντζελα έρχεται αντιμέτωπη με τη μονομέρεια της οικιακής ζωής και την ανισοτιμία άνδρα και γυναίκας που είχε επιβάλει η κοινωνία στη γυναίκα, στις αρχές του 20^ου αιώνα. Παρότι είναι μορφωμένη, πράγμα που πιστοποιείται από την αναλυτική έως και λογοτεχνική καταγραφή των εμπειριών της στα ημερολόγιά της, η ζωή της περιορίζεται στο μικρόκοσμο της ιδιωτικής καθημερινότητας. Η ανισοτιμία της σχέσης του ζευγαριού φαίνεται ξεκάθαρα στις διακοπές που κάνουν μαζί, όπου ο πολιτικά ισχυρός και με πείρα από τη ζωή και τα ταξίδια Γκίλμπερτ την αντιμετωπίζει σαν παιδί που πρέπει να του δείξει τον κόσμο. Επιπλέον, το ταξίδι αυτό επιβεβαιώνει την οικονομική ευμάρεια του συζύγου της αλλά και την εξάρτησή της από αυτόν(«Φάγαμε παγωτά στο Φλώριανς». Εκείνος χαμογέλασε – εκείνη ήταν ακόμα τόσο παιδί∙ λάτρευε τα παγωτά. «Ο Γκίλμπερτ μού αφηγήθηκε με πολύ ενδιαφέρον την ιστορία της Βενετίας. Μου είπε ότι οι δόγηδες…». Τα είχε καταγράψει όλα με χέρι μαθήτριας)

Είναι φανερό ότι η Άντζελα επισκιάζεται από τον πολιτικά φιλόδοξο και νάρκισσο σύζυγό της. Κι ενώ η αρμονία της ιδιωτικής της ζωής θα έπρεπε να την καθιστά ευτυχισμένη, εκείνη κάποια στιγμή αντιλαμβάνεται την κοινωνική της ανυπαρξία και αποφασίζει να αποκτήσει μια δική της εργασία. Φυσικά, η διεκδίκηση της κοινωνικής ζωής από μέρους της είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αισθάνεται ενοχές για τα σχέδιά της, διστάζει να μιλήσει στον πολυάσχολο σύζυγό της, νιώθει αμηχανία και ντροπή («Πόσο δειλή είμαι! Άφησα την ευκαιρία πάλι ανεκμετάλλευτη. Μα μου φάνηκε εγωιστικό να τον απασχολώ με τις δικές μου υποθέσεις, όταν μάλιστα έχει να σκεφτεί τόσα πολλά. Επιθυμούσε να είχε μια δική της δουλειά. Ήθελε να κάνει κάτι – είχε κοκκινίσει τόσο χαριτωμένα). Η απάντηση του Γκίλμπερτ επιβεβαιώνει τη διστακτικότητά της, καθώς την αναχαιτίζει έμμεσα, υπενθυμίζοντάς της το ρόλο της καλής συζύγου και νοικοκυράς και μειώνοντας υπαινικτικά την αξία της εργασίας της (Δεν είχε να κάνει αρκετά, φροντίζοντας εκείνον και το σπίτι; Αν όμως αυτό τη διασκέδαζε, φυσικά εκείνος δεν είχε καμία αντίρρηση.

Το τελευταίο κοινωνικό στερεότυπο με το οποίο αναμετριέται η Άντζελα είναι η παράνομη σχέση της με τον Β.Μ. Μια σχέση που φαίνεται ότι εκκινεί από την ισότιμη ανταλλαγή πολιτικών απόψεων («Είχα μια έντονη συζήτηση για το σοσιαλισμό με Β.Μ.».) και εξελίσσεται σε ερωτικό δεσμό. Η πρόσκληση του Β.Μ. στο σπίτι της, είναι το μεγαλύτερο κοινωνικό της τόλμημα, αφού ουσιαστικά καταστρατηγεί το άβατο της μέχρι πρότινος κίβδηλης ιδιωτικής της ευδαιμονίας.

Με ποια κοινωνικά στερεότυπα έρχεται αντιμέτωπη η γυναίκα της σημερινής εποχής κατά τη γνώμη σας; Βρίσκετε κοινά σημεία ανάμεσα στη γυναίκα του σήμερα και στην ηρωίδα του διηγήματος

Στις αρχές του 21^ου αιώνα κι ενώ η νομοθετική ισοτιμία των δύο φύλων είναι γεγονός, η γυναίκα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με κοινωνικά στερεότυπα που συχνά δυσχεραίνουν την προσωπική της ολοκλήρωση. Η κοινωνία μας συνεχίζει να διατηρεί ορισμένα συντηρητικά κοινωνικά σχήματα και να βλέπει με επιφυλακτικότητα επιλογές που αποκλίνουν από αυτά.

Το τρίπτυχο της καλής συζύγου, μητέρας και νοικοκυράς είναι ένα από αυτά τα παραδοσιακά μοτίβα που επιβραβεύεται, όταν εκπληρώνεται από τη γυναίκα με επιτυχία. Από μικρά τα κορίτσια «ανατρέφονται» με ανάλογες παραστάσεις από ταινίες και παραμύθια, ενώ ταυτόχρονα παροτρύνονται να παίζουν με παιχνίδια που τα προετοιμάζουν για αυτούς τους ρόλους. Αργότερα, η ίδια η κοινωνία μέσω της τηλεόρασης και των κοινωνικών προτύπων επιβεβαιώνει αυτές τις παιδικές επιλογές ως επιλογές προετοιμασίας για την ανάληψη των στερεοτυπικών ρόλων. Η έμφυτη ροπή της γυναίκας προς την τρυφερότητα και τη φροντίδα ενισχύεται και επιβραβεύεται κυρίως, όταν συνδυάζεται με την «παροχή υπηρεσιών»  προς το σύζυγο και τα παιδιά. Μια γυναίκα που δεν επιλέγει αυτό το πρότυπο ζωής, θεωρείται ιδιάζουσα περίπτωση και εγείρει ερωτήματα στον κοινωνικό περίγυρο. Συνεπώς, ο οικιακός κόσμος είναι και για τη γυναίκα της σημερινής εποχής προαπαιτούμενο της κοινωνικής της καταξίωσης και κάθε απόκλιση από αυτές τις νόρμες αντιμετωπίζεται με καχυποψία.

Η απόφαση μιας γυναίκας να πάρει διαζύγιο είναι μια προσωπική επιλογή με κοινωνικό αντίκτυπο για την ίδια και το παιδί ή τα παιδιά της – αν και όταν υπάρχουν ασφαλώς. Ακόμη και σήμερα, η επιλογή αυτή κλονίζει τον οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρο. Οι πρώτες αντιδράσεις – σχεδόν πάντα – συνδέονται με ερωτήσεις προσβλητικές και ενοχοποιητικές για την προσωπικότητά της. Παρότι ο νόμος προβλέπει την παροχή οικονομικής συνεισφοράς από την πλευρά του πρώην συζύγου, αυτή δεν είναι πάντα εφικτή ή δεδομένη. Η γυναίκα θεωρείται αδύναμη να στηρίξει την κοινωνική της ζωή μετά από ένα διαζύγιο, ειδικά όταν υπάρχουν παιδιά και σε πολλές κλειστές κοινωνίες στιγματίζεται από τον περίγυρο ως «η διαζευγμένη» ή «αυτή που δεν μπόρεσε να κρατήσει τον άντρα της». Δυστυχώς, αυτές οι νοοτροπίες εξακολουθούν να ευδοκιμούν και να οδηγούν πολλές γυναίκες σε οικογενειακό συμβιβασμό και σε ηθικά αδιέξοδα.

Η επαγγελματική και οικονομική χειραφέτηση της γυναίκας, δηλαδή η ένταξή της στην κοινωνική ζωή, δεν επέφερε τη συνακόλουθη αποδοχή της ισοτιμίας της σε σχέση με τον άνδρα. Η πολλαπλότητα των ρόλων στους οποίους πρέπει να αντεπεξέρχεται καθημερινά με επιτυχία και η δυσμενής κριτική που δέχεται, όταν λάβει μια απόφαση ανεξαρτησίας, είναι μερικά από τα κοινωνικά στερεότυπα που συντηρεί η κοινωνία μας έναν αιώνα μετά την «κληρονομιά» της Β. Γουλφ. Η γυναίκα του σήμερα αντιμετωπίζει εν πολλοίς τα ίδια στερεότυπα με την ηρωίδα του διηγήματος.

http://www.filologika.gr  (sygkeimeno)