ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

Πανελλαδικές online μαθήματα

Ομογενείς online μαθήματα

Modern Greek online

benia1003@gmail.com

ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ 

Έθνος είναι το σύνολο των ανθρώπων το οποίο προσδιορίζεται από το κοινό ιστορικό παρελθόν του και την συνείδηση της κοινής καταγωγής και του κοινού πολιτισμού του.

Πατριωτισμός ή φιλοπατρία είναι η έμπρακτη αφοσίωση και αγάπη κάποιου προς την πατρίδα του.

Εθνισμός είναι η προσήλωση προς την ιδέα του έθνους και των εθνικών ιδεωδών.

Εθνικισμός ή σοβινισμός είναι η υπερβολική προσήλωση προς την ιδέα του έθνους που χαρακτηρίζεται από φανατική εξύμνηση κάθε εθνικού στοιχείου και περιφρόνηση των στοιχείων άλλων εθνών και από λανθασμένη εντύπωση υπεροχής έναντι των άλλων εθνών.

Διεθνισμός είναι η θεωρία που υποστηρίζει την κατάργηση των εθνικών συνόρων και την υποταγή των εθνικών συμφερόντων στο υπερεθνικό συμφέρον με τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κοινωνίας. Συνώνυμό του είναι ο κοσμοπολιτισμός.

Αίτια του εθνικισμού 

Ποικίλες είναι οι αιτίες που πυροδοτούν την άνοδο του εθνικισμού στην εποχή μας και αποτελούν πηγές διαρκούς έντασης:

• η διάσπαση πολιτικοστρατιωτικών συνασπισμών στην Ευρώπη και η επιθυμία των λαών που τους αποτελούσαν να αυτονομηθούν
• η κατάρρευση διεθνιστικών ιδεολογιών (πχ. πτώση υπαρκτού σοσιαλισμού)
• η αύξηση της προσέλευσης μεταναστών και προσφύγων από χώρες του τρίτου κόσμου προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης
• η αναβίωση εξτρεμιστικών ιδεολογιών βίας και ρατσισμού ως αποτέλεσμα της ανασφάλειας, της δυσαρέσκειας και των ξενοφοβικών συνθημάτων των λαϊκιστών πολιτικών
• τα διαχρονικά άλυτα εθνικά προβλήματα μεταξύ λαών που διεκδικούν τα ίδια εδάφη (πχ κυπριακό)
• η ιμπεριαλιστική πολιτική που ασκούν ορισμένα κράτη σε βάρος άλλων με τη μορφή εδαφικών ή πολιτιστικών διεκδικήσεων
• η γκετοποίηση των μειονοτήτων στις διάφορες χώρες που οδηγεί τους ομοεθνείς σε συσπείρωση σε παραβατικές ομάδες και εγκληματικές οργανώσεις
• η ρητορική ορισμένων ηγετών που εδραιώνουν τη δύναμή τους στοχοποιώντας τους μετανάστες ως κύριους υπαίτιους των δεινών του τόπου
• η αγανάκτηση των πολιτών σε περιόδους οικονομικής ύφεσης και ανόδου της ανεργίας που αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους στο πρόσωπο των μεταναστών
• η μακραίωνη πολιτιστική πορεία ορισμένων λαών ή η πολιτική και οικονομική τους υπεροχή που τους δημιουργεί την αίσθηση ανωτερότητας έναντι άλλων λαών
• η πολυπολιτισμική πραγματικότητα της εποχής μας ως αποτέλεσμα και της παγκοσμιοποίησης που προκαλεί ανησυχία σχετικά με τη διαφύλαξη της εθνικής παράδοσης
• η στερεοτυπική αντιμετώπιση των άλλων εθνών από τους φορείς κοινωνικοποίησης που διαιωνίζει μίση και αντιλήψεις του παρελθόντος, εμποδίζοντας το πέρασμα σε μια νέα εποχή αρμονικής συνύπαρξης
• το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και η έλλειψη ουσιαστικής πνευματικής καλλιέργειας που δεν επιτρέπουν τη διάκριση του πατριωτισμού από τον εθνικισμό
• η ανεπαρκής λειτουργία της δημοκρατίας που στερεί από την κοινωνία γνήσιες εμπειρίες πλουραλισμού και σεβασμού της διαφορετικότητας
• η κρίση του ανθρωπισμούκαι η υπονόμευση της ανθρώπινης αξίας

Συνέπειες εθνικισμού 

Ο εθνικισμός:

• γεννά βία, εγκληματικότητα και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων  αφού πρώτα αποκλείει το διάλογο και  επιτρέπει στο φανατισμό και τη μισαλλοδοξία να κυριαρχήσουν
• αποκτηνώνει τον άνθρωπο με επικράτηση των ανθρώπινων ενστίκτων και παθών
• απομακρύνει τα κράτη μεταξύ τους, περιορίζοντας τις δυνατότητες για πολιτική συνεργασίας
• οδηγεί σε εθνική εσωστρέφεια, απομόνωση και απόρριψη γόνιμων στοιχείων από άλλους λαούς
• υπονομεύει την ειρήνη 
• προκαλεί διαμάχες και συγκρούσεις μεταξύ κοινωνικών ομάδων με διαφορετική εθνολογική ταυτότητα
• ενισχύει την πολιτική αστάθεια και οδηγεί τη δημοκρατία σε κρίση λόγω της κατάλυσης του διαλόγου και της ορθολογιστικής προσέγγισης
• υποσκάπτει τη δικαιοσύνη και καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα
• περιορίζει τον ορθολογισμό και τη μετριοπάθεια και καθιστά τους πολίτες ευάλωτους στα λαϊκιστικά κηρύγματα των δημαγωγών
• παρεμποδίζει τον ουσιαστικό έλεγχο και την ουσιαστική απόδοση ευθυνών των δημοσίων λειτουργών

Τρόποι αντιμετώπισης του εθνικισμού

με παροχή ουσιαστικής παιδείας: 

Καίριο ζητούμενο είναι να μπορούν οι νέοι να αποκτήσουν την πνευματική καλλιέργεια και την κριτική ικανότητα που θα τους επιτρέπει να διακρίνουν τον υγιή πατριωτισμό από τον εθνικισμό και θα τους προφυλάσσει από κάθε είδους φανατισμό με σεβασμό στην φυλετική διαφορετικότητα και στην πολιτιστική ετερότητα. Είναι σημαντικό οι νέοι να μην παρασύρονται από απλουστευτικές προσεγγίσεις που επιχειρούν να αποδώσουν στους μετανάστες ευθύνες για προβλήματα που έχουν προκύψει από λανθασμένες πρακτικές και παθογένειες του δικού μας πολιτικού συστήματος.

με συνδρομή των ΜΜΕ: 

Τα Μ.Μ.Ε. οφείλουν να αποφεύγουν τη διαιώνιση στερεοτυπικών αντιλήψεων με την αρνητική παρουσίαση ορισμένων εθνοτήτων ή τη δαιμονοποίηση των μεταναστών και με την εκμετάλλευση της ξενοφοβίας ως εύκολο μέσο περισπασμού της κοινής γνώμης. Στόχος των ΜΜΕ  θα πρέπει να είναι η ανάδειξη των ποικίλων δυνατοτήτων που προκύπτουν μέσα από την ειρηνική διακρατική συνεργασία.

με την παρέμβαση διεθνών οργανισμών:

Ο ρόλος των διεθνών οργανισμών είναι να εξαντλούν κάθε δυνατό μέσο με την ενεργητική τους παρέμβαση για την υπεράσπιση της ελευθερίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε χώρες όπου ο εθνικισμός και ο θρησκευτικός φανατισμός θέτουν υπό αίρεση τις ατομικές και κοινωνικές ελευθερίες.

με τη σύμπραξη της οικογένειας: 

Οι γονείς με τη δράση τους ως θετικά πρότυπα να συμβάλλουν στην καλλιέργεια πνεύματος υγιούς κοσμοπολιτισμού.

με πρωτοβουλία της πολιτείας: 

Οι ισχυροί να δείξουν πολιτική βούληση για ειρηνική διευθέτηση των διαφορών.

με ενεργοποίηση κάθε πολίτη:

Είναι στο χέρι του κάθε πολίτη να διεκδικεί για τον εαυτό του πραγματική παιδεία που θα του επιτρέψει να αντιλαμβάνεται ένα κόσμο χωρίς παρωπίδες και χωρίς φανατισμό.

Περιεχόμενο σύγχρονου πατριωτισμού 

• η προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων του λαού και η προώθηση των θέσεων μας στο διεθνή χώρο
• η συνεχόμενη προσπάθεια με απώτερο στόχο την άνοδο του βιοτικού και πνευματικού επιπέδου
• η πρόθυμη εκπλήρωση των υποχρεώσεων απέναντι στο κράτος και ο σεβασμός στην έννομη τάξη
• η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στα κοινά με στόχο την προαγωγή του συλλογικού συμφέροντος
• ο έμπρακτος σεβασμός όλων των των συμπολιτών μας
• η έμπρακτη υποστήριξη του δημοκρατικού πολιτεύματος, της διαφάνειας και της αξιοκρατίας
• η διαφύλαξη και η καλλιέργεια των στοιχείων που συναποτελούν την πολιτιστική μας ταυτότητα (γλώσσα, παράδοση, μνημεία κλπ)
• η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της πατρίδας μας

Προϋποθέσεις για την καλλιέργεια γνήσιου πατριωτικού πνεύματος 

Ανθρωπιστική παιδεία και απόκτηση εθνικής συνείδησης με πρωτοβουλία όλων των φορέων κοινωνικοποίησης που θα εφοδιάσουν το άτομο με αξίες και ιδανικά ικανά να εμφυσήσουν το πατριωτικό αίσθημα, θα προβάλλουν το συλλογικό καλό έναντι του ατομικού, θα προωθήσουν τα εθνικά ιδανικά χωρίς εθνικιστικές εξάρσεις, θα απομακρύνουν τη στείρα προγονοπληξία και θα εδραιώσουν τη δημιουργική παρουσία της χώρας μας σε μια παγκόσμια κοινωνία.

ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ ΕΝΑΝ ΤΟΠΟ ΓΙΑ ΝΑ ΖΗΣΩ ΠΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΙΑ – Τάσος Σαγρής

Bαδίζω με μικρά αργά βήματα
και όμως χιλιάδες στιγμές περνάνε σε κάθε μου βήμα

Κοιτάζω με μάτια ξεκάθαρα την κάθε ημέρα
και όμως χιλιάδες χρόνια τελειώνουνε σε κάθε ξημέρωμα

Χρειάζομαι ένα τόπο για να ζήσω που να μην έχει σημαία
Να μην χρειάζεται εχθρούς για να έχει ιστορία
Να μην χρειάζεται θρησκεία για να πιστέψει
Να μην χρειάζεται φιλοσοφία για να σκεφτεί
Να μην έχει επιστήμη για να επιβιώσει
Να μην έχει πλούτο να επιδείξει
και κυβερνήτες να διατηρεί

Χρειάζομαι ένα τόπο για να ζήσω
αλλά δεν θέλω να μου ανήκει κανένας τόπος.
Χρειάζομαι ένα κόσμο για να κατοικήσω,
μια σκιά για να βαδίσω στην άκρη της,
έναν ορίζοντα για να βρω τον δρόμο της επιστροφής,
ένα σπίτι για να μοιραστώ και να αναθρέψω τα παιδιά και τα όνειρα
και να υπερασπιστώ τον έρωτα από την φθορά του χρόνου

Χρειάζομαι μια φωνή για να μου ψιθυρίσει μύθους, παραμύθια,
τραγούδια και δράματα,
να παρηγορηθώ
για όλα αυτά που είδα παντού σε αυτό τον κόσμο
και μου άφησαν πικρή γεύση στο στόμα
και μοναξιά στο σώμα και μια απογοήτευση
που με τυλίγει συχνά και με κάνει να θέλω να φύγω,
να φύγω μακριά από εδώ
και ας ξέρω πια
πως δεν υπάρχει κανένας τόπος πουθενά για να κρυφτώ,
πουθενά να κρατηθώ, πουθενά να αρπαχτώ
πουθενά να ξεχαστώ.

Δεν υπάρχει ούτε μια μέρα, ούτε ένα τόπος, ούτε ένα βήμα, ούτε μια στιγμή
για να κρυφτώ
Χιλιάδες χρόνια περνάνε σε κάθε μου βήμα.
Κάθε στιγμή είναι η τελευταία μου ευκαιρία.
Πρέπει να βρω τον τρόπο να διαπεράσω το πέπλο της απέραντης θλίψης,
της απέραντης άγνοιας, της απέραντης νύχτας του κόσμου…
Αυτός ο κόσμος δεν έχει ούτε ένα σημείο να κρατηθώ επάνω του
Όλα περνάνε σαν αστραπές, σαν αντικατοπτρισμοί, σαν φευγαλέες αντανακλάσεις,

Πρέπει κάτι να κάνω
για να απελευθερωθώ από όσα με κρατούν φυλακισμένο,
αναίσθητο, καθηλωμένο στην επανάληψη
και την συνήθεια και την υπακοή…

Κατοικώ σε ένα ψέμα,
τρέφομαι με αυταπάτες και πίνω το δηλητήριο της εγωπάθειας
για να είμαι ανταγωνιστικός απέναντι σε αυτούς που με περιτριγυρίζουν…

Δεν υπάρχει τίποτα σε αυτό τον κόσμο που να είναι δικό μου
και εγώ δεν ανήκω σε αυτό τον τόπο…
Αυτός ο τόπος…
μου είναι ξένος,
δεν είναι δικός μου, τίποτα εδώ δεν θυμίζει αυτό που θέλω να είμαι…
Εγώ είμαι ξένος σε αυτό τον τόπο..
Αυτός ο τόπος μου είναι ξένος…

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να κρυφτώ,
δεν υπάρχει ούτε μια γωνία σε αυτό τον κόσμο για να χτίσω τις ελπίδες μου…
Αυτός ο κόσμος φλέγεται
πυρακτωμένος από θόρυβο, πλαστές επιθυμίες και επιτακτικές ανάγκες.
Μικρά, απειροελάχιστα σημεία του κόσμου
περικλείουν εκατομμύρια ουρλιαχτά και το αίμα και τη φρίκη
και τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων,
απειράριθμες συμπυκνωμένες χωρο-χρονικές ασυνέχειες
περιλαμβάνουν την εξαθλίωση και τα δάκρυα
και την απόγνωση εκατομμυρίων στιγμών…

Αυτός ο κόσμος είναι μια παγίδα, το σώμα μου έχει γίνει ο χάρτης του κόσμου,
η ιστορία μου είναι η ιστορία μιας παγίδας, τα όνειρα μου είναι τυλιγμένα με αυταπάτες,
οι φόβοι μου και οι αναστολές μου με κρατούν φυλακισμένο σε μια φυλακή
που έχτισα εγώ ο ίδιος για τον εαυτό μου, για να κρυφτώ, να κρυφτώ…

Τώρα όμως ξέρω
πως δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο
ένα σημείο που να μπορώ να κρυφτώ από τον εαυτό μου…
Δεν υπάρχει ούτε ένα σημείο σε αυτό τον κόσμο για να δραπετεύσω από τον εαυτό μου…

Χρειάζομαι ένα τόπο για να ζήσω που να μην έχει σημαία

Πρέπει να βρω τον τρόπο να απελευθερωθώ… Συνεχίζω να βαδίζω…

Βαδίζω με βήματα αργά.. και όμως, χιλιάδες βήματα γίνονται σε κάθε μου βήμα

1.Ποιο είναι το κεντρικό νόημα του ποιήματος;

2.Ποιο είναι το ανθρωπιστικό του μήνυμα;

3.Ποια είναι η φιλοσοφική του διάσταση;

4.Να σχολιαστεί ο τίτλος.

Θέματα για συζήτηση

Επιγραμματικά θα λέγαμε ότι αν ο πατριωτισμός είναι η κατάφαση ο εθνικισμός είναι η άρνηση, ο πατριωτισμός είναι η πρόοδος ο εθνικισμός η οπισθοδρόμηση, ο πατριωτισμός είναι η προαγωγή της ανθρώπινης ύπαρξης ενώ ο εθνικισμός η απαξίωσής της. Ο πατριώτης υπερασπίζει το πολυτιμότερο αυτό αγαθό όποιο χρώμα και να έχει η ανθρώπινη ύπαρξη και αυτό συνάδει απόλυτα με τις ηθικές αξίες και τον πολιτισμό που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας. Γι’αυτό και ο εθνικισμός σκοτώνει τον πατριωτισμό μας.

(Αριστείδης Γιαννόπουλος)

Ψυχῆς γάρ ἀγαθῆς πατρίς ὁ ξύμπας κόσμος.

(Δημόκριτος)

Πατριωτισμός είναι όταν βάζεις πάνω απ’ όλα την αγάπη για τη χώρα σου, εθνικισμός είναι όταν βάζεις πάνω απ’ όλα το μίσος για τις άλλες.

(Στρατηγός ντε Γκωλ)